Hàng thừa kế thứ nhất là gì? Quy định pháp luật và ví dụ chi tiết

Hàng thừa kế thứ nhất là gì? Tìm hiểu chi tiết về những người thuộc hàng thừa kế đầu tiên, nguyên tắc phân chia di sản và các trường hợp áp dụng thừa kế theo pháp luật theo Bộ luật Dân sự 2015.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, đất đai là tài sản đặc biệt, thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước thống nhất quản lý. Tuy nhiên, việc sử dụng đất lại là vấn đề thường phát sinh tranh chấp. Do đó, việc tiến hành hòa giải tranh chấp đất đai là biện pháp giải quyết hiệu quả để đi đến sự thống nhất ý chí giữa những người sử dụng đất.

Thừa kế là một trong những vấn đề pháp lý quan trọng liên quan đến tài sản, đặc biệt là đất đai. Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp, việc nắm rõ các quy định về thừa kế là vô cùng cần thiết. Vậy hàng thừa kế thứ nhất là gì và ai sẽ được hưởng di sản trong hàng này? Bài viết này Luật Minh Tú sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết các thắc mắc đó.

Thừa kế theo pháp luật được áp dụng khi nào?

Thừa kế theo pháp luật được áp dụng khi không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp, theo Bộ luật Dân sự 2015. Cụ thể, thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong các trường hợp sau đây:

  • Không có di chúc.
  • Di chúc không hợp pháp (ví dụ: người lập di chúc không minh mẫn, bị ép buộc, hoặc di chúc không đúng hình thức pháp luật quy định).
  • Người được chỉ định trong di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, hoặc từ chối nhận di sản.
  • Phần di sản không được định đoạt trong di chúc.

Những vấn đề pháp lý liên quan đến tặng cho, cho thuê, thừa kế nhà đất

Các hàng thừa kế theo quy định pháp luật hiện hành

Theo Bộ luật Dân sự 2015, pháp luật Việt Nam quy định có ba hàng thừa kế theo pháp luật. Nguyên tắc chung là người thừa kế cùng hàng sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau. Chỉ khi không còn ai ở hàng trước thì người ở hàng sau mới được hưởng thừa kế.

Cụ thể, ba hàng thừa kế bao gồm:

  • Hàng thừa kế thứ nhất: Gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
  • Hàng thừa kế thứ hai: Gồm ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết, cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
  • Hàng thừa kế thứ ba: Gồm cụ nội, cụ ngoại của người chết, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết, cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột và chắt ruột của người chết.
Pháp luật Việt Nam quy định có ba hàng thừa kế theo pháp luật
Pháp luật Việt Nam quy định có ba hàng thừa kế theo pháp luật

Hàng thừa kế thứ nhất là gì? Ai được hưởng di sản?

Hàng thừa kế thứ nhất bao gồm những người thân thiết, gần gũi nhất với người đã mất. Nếu những người này còn sống, họ sẽ luôn được ưu tiên nhận di sản trước. Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất gồm có:

  • Vợ hoặc chồng còn sống tại thời điểm người kia qua đời.
  • Cha mẹ bao gồm cả cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi hợp pháp.
  • Con cái gồm con đẻ và con nuôi hợp pháp.

Hàng thừa kế thứ nhất chính là “gia đình hạt nhân” gần gũi nhất của người chết.

Ví dụ thực tế về hàng thừa kế thứ nhất: Anh A qua đời mà không để lại di chúc. Anh A có vợ, hai người con, và cha mẹ đẻ còn sống. Theo quy định, vợ, hai người con và cha mẹ đẻ của anh A sẽ cùng nhau chia đều di sản theo hàng thừa kế thứ nhất. Nếu cha mẹ của anh A đã mất, thì chỉ còn vợ và các con được chia đều di sản.

Quy định về hàng thừa kế thứ nhất qua các thời kỳ

Quy định về hàng thừa kế thứ nhất đã duy trì sự ổn định qua các Bộ luật Dân sự, khẳng định tính nhất quán của pháp luật về thừa kế ở Việt Nam.

Bộ luật Dân sự Điều luật quy định Thành phần hàng thừa kế thứ nhất Ghi chú
1995 Điều 679 Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi
Lần đầu tiên quy định rõ ràng, tạo nền tảng pháp lý cho thừa kế theo pháp luật.
2005 Điều 676 Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi
Nội dung giữ nguyên so với BLDS 1995.
2015 Điều 651 Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi
Tiếp tục giữ nguyên, khẳng định tính ổn định của pháp luật về thừa kế.

Kiện đòi quyền thừa kế: Nắm chắc pháp luật để bảo vệ tài sản & tình thân

Quy định về hàng thừa kế thứ nhất đã duy trì sự ổn định qua các Bộ luật Dân sự, khẳng định tính nhất quán của pháp luật về thừa kế ở Việt Nam.
Quy định về hàng thừa kế thứ nhất đã duy trì sự ổn định qua các Bộ luật Dân sự, khẳng định tính nhất quán của pháp luật về thừa kế ở Việt Nam.

Dịch vụ Khai nhận di sản thừa kế tại Luật Minh Tú

Việc phân chia và khai nhận di sản thừa kế, đặc biệt khi không có di chúc, thường phức tạp và dễ phát sinh tranh chấp. Để đảm bảo quá trình này diễn ra minh bạch, nhanh chóng và đúng pháp luật, đội ngũ luật sư chuyên nghiệp tại Luật Minh Tú cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ toàn diện về Khai nhận di sản thừa kế, giúp quý khách hàng:

  • Tư vấn về các thủ tục, hồ sơ cần thiết để khai nhận di sản.
  • Hỗ trợ soạn thảo đơn yêu cầu công chứng, văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
  • Đại diện khách hàng làm việc với cơ quan công chứng, cơ quan quản lý đất đai.
  • Giải quyết các vấn đề phát sinh, giúp các bên đạt được thỏa thuận, tránh tranh chấp không cần thiết.

Thông tin liên hệ

Kết luận

Việc nắm rõ khái niệm và các quy định pháp luật liên quan đến hàng thừa kế thứ nhất là gì là vô cùng quan trọng để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Theo đó, hàng thừa kế thứ nhất bao gồm những người thân cận nhất với người đã mất, được ưu tiên hưởng di sản trước tiên và chia đều tài sản nếu không có di chúc. Nắm vững các quy tắc này sẽ giúp quá trình phân chia tài sản được thực hiện một cách công bằng, minh bạch và đúng pháp luật.

Truyền thông

Hộ hinh doanh có doanh thu năm trên 500 triệu đồng phải nộp thuế thu nhập cá nhân
| Tin Tức

Chính thức: Hộ kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng một năm phải nộp thuế

Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đánh dấu một thay đổi lớn trong chính sách thuế áp dụng cho cá nhân, đặc biệt là hộ kinh doanh (HKD). Theo luật mới, có hiệu lực từ ngày 1/7/2026, ngưỡng doanh thu chịu [...]
| Bất Động Sản

3 đối tượng chịu tác động lớn nhất khi bảng giá đất mới có hiệu lực từ 2026

Theo quy định của Luật Đất đai 2024, Bảng giá đất sẽ chính thức được điều chỉnh hàng năm, thay thế cho cơ chế cố định 5 năm như trước đây và quan trọng hơn là sẽ được xây dựng tiệm cận với giá thị trường. Việc áp dụng Bảng giá đất mới này dự [...]
Chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp được miễn thuế
| Tin Tức

Chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp với ưu đãi miễn thuế thu nhập 2 năm

Chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp không chỉ là một thay đổi về mặt hình thức pháp lý mà còn là bước tiến chiến lược quan trọng, tạo dựng nền tảng vững chắc cho sự mở rộng và phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh hiện đại. Theo định hướng của [...]
Toàn bộ bảng giá đất nông nghiệp 168 xã phường TP.HCM áp dụng từ 1/1/2026
| Tin Tức

Toàn bộ bảng giá đất nông nghiệp 168 xã phường TP.HCM áp dụng từ 1/1/2026

Toàn bộ các loại đất từ trồng lúa, cây lâu năm, rừng, thủy sản, chăn nuôi đến đất làm muối đều được định giá chi tiết theo 3 vị trí chuẩn hóa. Riêng Khu Nông nghiệp Công nghệ cao áp dụng mức cố định 320.000 đồng/m2. Đây là căn cứ quan trọng để tính thuế, [...]
Hướng dẫn doanh nghiệp nộp đơn xin hỗ trợ do lũ lụt
| Tin Tức

Hướng dẫn doanh nghiệp nộp đơn xin hỗ trợ do lũ lụt

Hướng dẫn doanh nghiệp nộp đơn xin hỗ trợ do lũ lụt là thông tin cần thiết giúp doanh nghiệp (NNT) nhanh chóng khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh sau khi gặp phải thiệt hại bất khả kháng do thiên tai, bão lũ. Các chính sách này được áp dụng theo Luật Quản [...]
Rủi ro khi mua nhà hình thành trong tương lai mà người mua cần lưu ý
| Tin Tức

Rủi ro khi mua nhà hình thành trong tương lai mà người mua cần lưu ý

Rủi ro khi mua nhà hình thành trong tương lai là mối quan tâm hàng đầu của nhà đầu tư và người mua nhà. Dù việc sở hữu bất động sản (BĐS) hình thành trong tương lai mang lại lợi thế về giá và tiến độ thanh toán linh hoạt, nó cũng ẩn chứa nhiều [...]
Xây thêm tầng thì xin cấp mới hay điều chỉnh giấy phép xây dựng?
| Xin Giấp Phép

Xây thêm tầng thì xin cấp mới hay điều chỉnh giấy phép xây dựng?

Điều chỉnh giấy phép xây dựng khi xây thêm tầng là một trong những vấn đề pháp lý thường gặp khi chủ đầu tư muốn mở rộng quy mô công trình. Nhiều người dân băn khoăn liệu việc thay đổi thiết kế này cần xin cấp giấy phép mới hay chỉ cần điều chỉnh giấy [...]
Quy định mới về ghi tên vợ chồng trên sổ đỏ theo Luật Đất đai 2024
| Tin Tức

Quy định mới về ghi tên vợ chồng trên sổ đỏ theo Luật Đất đai 2024

Luật Đất đai năm 2024 đánh dấu một bước tiến lớn trong việc bảo vệ quyền lợi và sự minh bạch về tài sản trong quan hệ hôn nhân. Một trong những thay đổi cốt lõi là việc siết chặt quy định về việc ghi tên vợ chồng trên sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền [...]

Hội thảo

Talkshow online 03 | tháo gỡ rào cản pháp lý – mở rộng cơ hộI cho ngườI gốc việt đầu tư vào bất động sản việt nam

24/06/2025

Talkshow online 06 | tháo gỡ rào cản pháp lý – mở rộng cơ hộI cho ngườI gốc việt đầu tư vào bất động sản việt nam

24/06/2025

Podcast

play_podcast

Nộp đơn xin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 1,5 năm vẫn chưa có kết quả? | Chuyện Tú kể Tập 09

play_podcast

Q&A #1 | Làm Thế nào để Hợp Thức Nhận Thừa Kế Không Có Di Chúc

play_podcast

Chuyện Tú kể | Khi Chủ Đầu tư Bất Động sản Kiện Ngược Lại Khách hàng, Tưởng “Bất thường” nhưng Có Lý

play_podcast

Q&A #2: Đất ở lâu năm, không có tranh chấp, xin cấp sổ đỏ được không?