Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư, cùng các quy định pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng xây dựng thi công công trình, cập nhật theo Luật Xây dựng 2014 sửa đổi 2020.
I. Quyền của Chủ Đầu Tư Trong Thi Công Xây Dựng Công Trình
Theo Điều 112, Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2020), chủ đầu tư có các quyền sau đây:
- Thi công công trình: Tự thực hiện thi công nếu đủ năng lực hoặc lựa chọn nhà thầu phù hợp.
- Hợp đồng thi công: Đàm phán, ký kết, giám sát, và yêu cầu nhà thầu thi công thực hiện đúng hợp đồng. Chủ đầu tư có quyền xem xét và chấp thuận biện pháp thi công, an toàn, vệ sinh môi trường.
- Đình chỉ hợp đồng: Dừng thi công, đình chỉ hoặc chấm dứt hợp đồng với nhà thầu khi vi phạm quy định pháp luật hoặc hợp đồng.
- Yêu cầu khắc phục: Chủ đầu tư có thể yêu cầu nhà thầu sửa chữa sai sót nếu vi phạm về chất lượng công trình, an toàn hoặc môi trường.
- Phối hợp: Đòi hỏi các tổ chức, cá nhân liên quan hỗ trợ để hoàn thành công việc.
II. Nghĩa Vụ Của Chủ Đầu Tư Trong Thi Công Xây Dựng
Điều 112, Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2020) cũng nêu rõ nghĩa vụ của chủ đầu tư, bao gồm:
- Lựa chọn nhà thầu: Đảm bảo chọn nhà thầu có đủ năng lực phù hợp với quy mô và cấp độ công trình.
- Giải phóng mặt bằng: Phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện bồi thường và giải phóng mặt bằng để bàn giao cho nhà thầu.
- Giám sát thi công: Tổ chức giám sát, quản lý chất lượng và kiểm tra các biện pháp đảm bảo an toàn, vệ sinh môi trường trong thi công.
- Nghiệm thu và thanh toán: Thực hiện nghiệm thu, thanh toán và quyết toán công trình theo hợp đồng.
- Kiểm định chất lượng: Thuê tổ chức tư vấn có năng lực để kiểm định chất lượng khi cần thiết.
- Lưu trữ hồ sơ: Bảo quản hồ sơ xây dựng công trình và chịu trách nhiệm về vật tư, thiết bị do mình cung cấp.
- Bồi thường thiệt hại: Đền bù khi vi phạm hợp đồng hoặc gây thiệt hại do lỗi của mình.
Quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư trong hợp đồng xây dựng
(Nguồn: Luật Minh Tú)
III. Giải Quyết Tranh Chấp Liên Quan Đến Thi Công Xây Dựng
Những tranh chấp thường gặp trong hợp đồng thi công xây dựng bao gồm:
1. Tranh chấp do vi phạm tiến độ thanh toán
Đây là loại tranh chấp xảy ra khi một bên, thường là chủ đầu tư, không thực hiện đúng cam kết về thời hạn thanh toán theo hợp đồng. Việc thanh toán chậm trễ hoặc không thanh toán đủ số tiền đã ký kết khiến nhà thầu gặp khó khăn trong việc triển khai các công việc thi công.
2. Tranh chấp do không đảm bảo tiến độ thi công và chất lượng công trình
Một trong những vấn đề thường gặp là nhà thầu không hoàn thành công việc theo tiến độ đã cam kết, hoặc chất lượng thi công không đáp ứng các tiêu chuẩn đã nêu trong hợp đồng.
Chậm tiến độ thi công
Nhà thầu có thể viện lý do khách quan như thời tiết, nguồn cung vật liệu, hoặc các nguyên nhân khác để kéo dài thời gian hoàn thành.
Chất lượng không đảm bảo
Công trình có thể xuất hiện các lỗi kỹ thuật, không đạt tiêu chuẩn an toàn hoặc không tuân thủ bản vẽ thiết kế được duyệt.
3. Tranh chấp về phạt vi phạm hợp đồng
Khi một trong hai bên vi phạm các điều khoản trong hợp đồng, như tiến độ hoặc chất lượng công trình, họ có thể phải chịu phạt vi phạm hợp đồng. Tuy nhiên, mức phạt, thời điểm áp dụng, và cơ sở phạt thường trở thành vấn đề tranh cãi.
4. Tranh chấp do đơn phương chấm dứt hợp đồng trước thời hạn
Một bên có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng nếu bên kia vi phạm nghiêm trọng các điều khoản hoặc vì những lý do không hợp lý, dẫn đến tranh cãi về quyền lợi và nghĩa vụ.
Từ phía chủ đầu tư
Chấm dứt hợp đồng do nhà thầu không đảm bảo chất lượng hoặc tiến độ.
Từ phía nhà thầu
Đơn phương chấm dứt hợp đồng nếu chủ đầu tư không thanh toán đúng hạn hoặc can thiệp quá mức vào công việc của nhà thầu.
5. Tranh chấp về bồi thường thiệt hại trong hợp đồng xây dựng
Các vấn đề liên quan đến bồi thường thiệt hại cũng thường xuyên phát sinh, đặc biệt khi công trình gặp sự cố kỹ thuật hoặc vi phạm pháp luật về môi trường.
- Phía nhà thầu: Có thể bị yêu cầu bồi thường nếu công trình không đạt chất lượng, gây thiệt hại tài sản hoặc ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.
- Phía chủ đầu tư: Có thể bị yêu cầu bồi thường nếu chậm trễ trong giải phóng mặt bằng hoặc cung cấp thông tin sai lệch, khiến nhà thầu phát sinh chi phí không đáng có.
Giải quyết tranh chấp liên quan đến thi công xây dựng
(Nguồn: Luật Minh Tú)
IV. Giải Pháp Giải Quyết Tranh Chấp Hợp Đồng Xây Dựng
Nguyên tắc giải quyết tranh chấp hợp đồng thi công xây dựng
Theo quy định tại khoản 8 Điều 146 Luật Xây dựng 2014, việc giải quyết tranh chấp hợp đồng thi công xây dựng cần dựa trên hai nguyên tắc quan trọng:
Nguyên tắc thứ nhất
Tôn trọng các điều khoản trong hợp đồng và cam kết đã ký kết trong quá trình thực hiện, đảm bảo tính bình đẳng và hợp tác giữa các bên.
Nguyên tắc thứ hai
Các bên hợp đồng có trách nhiệm chủ động tự thương lượng để giải quyết tranh chấp. Nếu không thể đạt được sự đồng thuận, các hình thức giải quyết thay thế bao gồm: hòa giải thông qua bên thứ ba, giải quyết tại trọng tài thương mại hoặc đưa vụ việc ra Tòa án nhân dân.
Nguyên tắc giải quyết tranh chấp liên quan đến thi công xây dựng
(Nguồn: Luật Minh Tú)
Giải pháp khi xảy ra tranh chấp hợp đồng xây dựng
Khi có tranh chấp phát sinh, việc lựa chọn các giải pháp hiệu quả là điều cần thiết để hạn chế kéo dài tranh chấp và bảo vệ lợi ích của các bên liên quan. Dưới đây là các giải pháp thường được áp dụng:
a. Thương lượng và hòa giải
Thương lượng là phương thức đầu tiên và thường được ưu tiên sử dụng để giải quyết tranh chấp mà không cần sự can thiệp từ bên thứ ba. Phương thức này mang lại hiệu quả nhanh chóng và tiết kiệm chi phí cho các bên.
Hòa giải, theo khoản 2 Điều 45 Nghị định 37/2015/NĐ-CP, là quá trình giải quyết tranh chấp có sự tham gia của một bên thứ ba trung lập. Vai trò của hòa giải viên là giúp các bên đạt được thỏa thuận mà không cần khởi kiện ra tòa. Quá trình này giúp duy trì mối quan hệ hợp tác và tránh xung đột leo thang.
b. Trọng tài thương mại
Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại là phương thức thay thế tòa án. Các bên tranh chấp chọn một hoặc nhiều trọng tài viên độc lập để đưa ra phán quyết.
Quyết định của trọng tài mang tính ràng buộc pháp lý, đảm bảo giải quyết nhanh chóng và hiệu quả mà không cần thực hiện quy trình tố tụng phức tạp như tại tòa án. Đây là phương thức được đánh giá cao trong các trường hợp cần giữ bí mật thông tin hoặc giải quyết nhanh gọn.
c. Khởi kiện tại tòa án
Nếu các phương thức trên không mang lại kết quả, các bên có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân. Quy trình này đảm bảo quyền lợi và sự công bằng thông qua các phán quyết có giá trị pháp lý bắt buộc. Tuy nhiên, khởi kiện tại tòa án đòi hỏi thời gian và chi phí lớn hơn so với các phương thức khác.
Việc lựa chọn phương thức giải quyết phù hợp phụ thuộc vào tính chất tranh chấp, mức độ nghiêm trọng và mục tiêu mà các bên hướng tới, nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên theo đúng quy định pháp luật.
Thông tin liên hệ:
- Trụ sở công ty tọa lạc tại: Lầu 2 Số 68 đường Nguyễn Huệ, phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh
- Văn phòng làm việc: 4/9 Đường số 3, Cư xá Đô Thành, Phường 4, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh
- Email: votu@luatminhtu.com
- Hotline: 096 783 78 68
- Fanpage: https://www.facebook.com/luatminhtu
- Website: luatminhtu.vn
