M&A là gì? Có bao nhiêu hình thức M&A phổ biến tại Việt Nam và hoạt động này có thực sự hữu ích trong quá trình sản xuất kinh doanh không? Hãy tham khảo những chia sẻ dưới đây để hiểu thêm về hoạt động M&A tại Việt Nam nhé?

M&A là gì?

M&A là hoạt động hữu dụng trong nhiều doanh nghiệp

M&A là gì? M&A được viết đầy đủ là Mergers and Acquisitions, nghĩa là sáp nhập và mua lại doanh nghiệp. Cụm từ này biểu thị quá trình giành quyền kiểm soát một doanh nghiệp bằng hình thức sáp nhập hay mua lại, hoạt động giúp người giành quyền sở hữu một phần doanh nghiệp hoặc tất cả.

• Sáp nhập công ty: Là hoạt động sáp nhập một hoặc nhiều công ty trên cơ sở lưu chuyển một phần hoặc tất cả tài sản, quyền quản trị và nghĩa vụ trong doanh nghiệp.
• Mua lại công ty: Là hoạt động công ty lớn mua lại công ty nhỏ. Công ty mua sẽ giữ tư cách pháp nhân và có quyền sở hữu hợp pháp công ty được mua lại.

Hoạt động M&A không đơn thuần là chuyển giao quyền sở hữu mà còn tạo ra nhiều hiệu quả trong việc kinh doanh. Quá trình thực hiện M&A sẽ mang tới cho doanh nghiệp những lợi ích to lớn, ví dụ như:

• Mở rộng thị trường kinh doanh
• Đạt hiệu quả cao trong quá trình hoạt động kinh doanh
• Giảm thiểu chi phí không cần thiết
• Cắt giảm nhân viên
• Tận dụng tốt đa công nghệ hiện đại

M&A tại Việt Nam có những hình thức nào? 

Tùy vào tình hình thị trường và hoạt động mà doanh nghiệp có thể chọn 1 trong 3 hình thức M&A dưới đây để phát triển công ty hơn.

M&A theo chiều ngang

M&A theo chiều ngang là hoạt động mua bán hoặc sáp nhập giữa các công ty trong cùng một lĩnh vực. Những doanh nghiệp này hay còn gọi là đối thủ cạnh tranh thường cung cấp cùng một kiểu sản phẩm cho người tiêu dùng hay tương đồng trong quá trình sản xuất.

Việc thực hiện M&A theo chiều ngang giúp doanh nghiệp:

• Tăng thị phần
• Loại bỏ sự cạnh tranh trong ngành nghề
• Tăng doanh thu và lợi nhuận
• Giảm chi phí
• Mở rộng thị trường

M&A theo chiều dọc

M&A theo chiều dọc là hoạt động kết hợp hai doanh nghiệp có cùng quá trình sản xuất, cung cấp một loại dịch vụ. Sự khác biệt của hai doanh nghiệp này nằm ở quá trình sản xuất, quá trình hoạt động. Ví dụ như sự sáp nhập giữa công ty may áo và công ty sản xuất vải.

Loại hình sáp nhập này sẽ mang tới cho doanh nghiệp nhiều lợi ích:

• Cung cấp nguồn hàng thiết yếu để hạn chế tối đa sự gián đoạn trong sản xuất
• Hạn chế cung cấp nguồn hàng chất lượng cho đối thủ cạnh tranh để tăng thị phần, tăng doanh thu và giảm thiểu chi phí trung gian.

M&A kết hợp 

Hoạt động M&A sẽ giúp doanh nghiệp tăng doanh thu và lợi nhuận

M&A kết hợp là hình thức được nhiều công ty áp dụng để hình thành tập đoàn. Hoạt động sáp nhập doanh nghiệp này được thực hiện giữa những công ty cùng ngành. Điểm khác nhau giữa những công ty này chính là sản phẩm mà họ cung cấp tới người tiêu dùng.

Hình thức M&A kết hợp là cách thức rất hữu dụng, ví dụ như:

• Giúp công ty đa dạng hóa
• Tăng số lượng sản phẩm tiêu thụ để tăng doanh thu và lợi nhuận
• Giúp doanh nghiệp có thể dễ dàng tham gia vào những lĩnh vực của ngành nghề khác
• Hạn chế tối đa rủi ro trong kinh doanh
• Nhanh chóng thâm nhập và tiếp cận tài nguyên cùng thị trường mà công ty chưa sở hữu
• Giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí khi tham gia một thị trường mới

>> Tìm hiểm thêm: Sáp nhập là gì? Điều kiện và thủ tục chi tiết sáp nhập doanh nghiệp

Hoạt động M&A được thực hiện như thế nào?

Quá trình thực hiện hoạt động M&A tại Việt Nam thường diễn ra khá lâu. Quy trình từ khi chuẩn bị tới khi hoàn tất phải kéo dài từ 6 tháng cho tới vài năm. Quy trình có thể được chia thành 7 giai đoạn chính, bao gồm:

• Xác định mục tiêu M&A: Tiến hành lên cụ thể kế hoạch và chiến lược để xác định rõ ràng mục tiêu tiềm năng cho hoạt động M&A.
• Xác định hình thức M&A: Công ty dựa vào những yếu tố liên quan mà quyết định sẽ thực hiện hoạt động M&A theo hình thức sáp nhập hay mua lại hoàn toàn.
• Thực hiện phân tích định giá doanh nghiệp mục tiêu: Xác định chi tiết doanh nghiệp mục tiêu dựa vào bảng báo cáo tài chính cùng tình hình thị trường tại thời điểm chuẩn bị hình thức mua bán, sáp nhập.
• Thực hiện đàm phán: Những bên liên quan tổ chức họp mặt để bàn luận về một số điều khoản cùng giá trị của thương vụ.
• Thẩm định thông tin dự án: Kiểm tra, thẩm định thật chi tiết, minh bạch và rõ ràng những thông tin liên quan tới doanh nghiệp mục tiêu để phát hiện được những khả thi và tiềm năng trong doanh nghiệp.
• Thực hiện mua bán/ sáp nhập: Sau khi hai bên thỏa thuận hoàn tất mọi điều khoản, quá trình mua bán sáp nhập doanh nghiệp (M&A) sẽ được diễn ra, từ việc chuyển quyền sở hữu tới việc kiểm tra pháp nhân, pháp lý của công ty mục tiêu.
• Hoàn thành nghĩa vụ tài chính: Doanh nghiệp bắt đầu thực hiện nghĩa vụ tài chính, thanh toán phần tiền trong hợp đồng đã được ký kết hoặc cơ cấu lại tài chính của công ty.
• Kết thúc thương vụ: Sau khi thương vụ M&A được hoàn tất, doanh nghiệp tiếp quản lại công ty mục tiêu, hợp nhất lại hoặc vận hành hoạt động sản xuất kinh doanh theo những chiến lược và mục tiêu đã được đề ra.

Tham khảo ngay:

• HIỂU THẾ NÀO VỀ “BÊN BÁN” TRONG GIAO DỊCH M&A
• HIỂU THẾ NÀO VỀ “BÊN MUA” TRONG GIAO DỊCH M&A

Quy định pháp luật liên quan đến các hoạt động M&A

Hoạt động M&A cần được thực hiện chặt chẽ và chính xác theo 5 nguyên tắc, quy định dưới đây:

M&A theo Luật Doanh Nghiệp

Theo Điều 17 của Luật Doanh nghiệp 2020 quy định rằng: Các tổ chức, cá nhân có quyền góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp vào công ty cổ phần, công ty TNHH, công ty hợp danh theo quy định, ngoại trừ:

Cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân sử dụng tài sản nhà nước góp vốn vào doanh nghiệp để thu lợi riêng cho cơ quan, đơn vị mình

Đối tượng không được góp vốn vào doanh nghiệp theo quy định của Luật Cán bộ, công chức; Luật Viên chức; Luật Phòng, chống tham nhũng.

Khi thực hiện M&A, quá trình mua lại có thể diễn một phần hoặc hoàn toàn doanh nghiệp. Hoạt động này không làm thay đổi vốn điều lệ nhưng sẽ gây sự biến động về cơ cấu cổ phần trong công ty.

M&A theo Luật Cạnh tranh

Khoản 3 Điều 29 Luật Cạnh tranh 2018 quy định rằng:

Hợp nhất doanh nghiệp là việc hai hoặc nhiều doanh nghiệp chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của mình để hình thành một doanh nghiệp mới, chấm dứt hoạt động kinh doanh hoặc sự tồn tại của các doanh nghiệp bị hợp nhất.

Một lưu ý khi trong luật cạnh tranh khi thực hiện M&A là quá trình thực hiện sẽ bị cấm nếu việc sáp nhập, mua lại, hợp nhất ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự cạnh tranh trên thị trường kinh tế Việt Nam.

M&A theo Luật Đầu tư

Theo khoản 8 Điều 3 tại Luật Đầu tư 2020, đầu tư trong kinh doanh là việc nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư để thực hiện hoạt động kinh doanh.

Hoạt động M&A được quy định rõ ràng trong luật đầu tư năm 2020 và bắt đầu có hiệu từ trong năm 2021 với nội dung như sau:

M&A là quá trình đầu tư trực tiếp. Hoạt động này có thể giúp doanh nghiệp mua lại một hay toàn bộ doanh nghiệp, công ty mục tiêu.

Nhà đầu tư có thể mua cổ phần, góp thêm vốn vào doanh nghiệp mục tiêu. Với nhà đầu tư nước ngoài, việc đầu tư vào doanh nghiệp sẽ được thực hiện qua hình thức góp vốn, mua cổ phần vào tổ chức nhưng nhất định phải đáp ứng được điều kiện.

M&A theo Luật Chứng khoán

Luật Chứng khoán 2019 số 62/2010/QH12 sửa đổi đã quy định cụ thể về việc chia, tách, sáp nhập, hợp nhất công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ cần phải được đồng ý từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nếu muốn thực hiện.

Các công ty chứng khoán và công ty quỹ đầu tư chứng khoán muốn tổ chức và cơ cấu lại bộ máy hoạt động cần phải chấp hành nghiêm chỉnh những quy định, điều luật đã được ban hành từ Uỷ Ban Chứng Khoán Nhà Nước.

M&A theo Luật của các tổ chức tín dụng

Theo khoản 1 Điều 153 tại Luật Các tổ chức tín dụng 2010, tổ chức tín dụng sẽ được tổ chức lại bộ máy thông qua một số hình thức sau: Chia, tách, sáp nhập, hợp nhất, chuyển đổi hình thức pháp lý nếu được Ngân hàng Nhà nước đồng ý bằng văn bản.

Quy trình thực hiện M&A của tổ chức tín dụng phải được thực hiện minh bạch, rõ ràng, hợp lý và theo chuẩn mực đã được ban hành bởi luật pháp để đạt hiệu quả tốt nhất.

Một số thương vụ M&A ở Việt Nam?

Tại Việt Nam, rất nhiều thương vụ M&A thất bại đã được diễn ra và trở thành đề tài để bàn luận sôi nổi trong giới kinh tế. Việc sáp nhập hay mua lại giữa các doanh nghiệp đã tạo tiền đề để thúc đẩy quá trình kinh doanh phát triển hơn. Ví dụ như:

• Trong năm 2016, tập đoàn Central Group đã thực hiện M&A bằng việc mua lại để sở hữu siêu thị Big C Việt Nam với giá trị lên tới 1.14 tỷ USD. Ngoài ra, tập đoàn đình đám này còn thực hiện việc mua lại hệ thống điện máy Nguyễn Kim.
• Vào tháng 12 năm 2019, Masan Group và VinGroup đã đạt được thỏa thuận nguyên tắc về việc sáp nhập giữa MCH, VinCommerce, và VinEco (sau đổi tên thành WinCommerce và WinEco), thực hiện thông qua quá trình hoán đổi cổ phần.
  • Sau khi hoàn thành thương vụ, Masan không chỉ giữ quyền kiểm soát toàn bộ hoạt động của các công ty liên quan mà còn trở thành tập đoàn hàng tiêu dùng và bán lẻ, có sức cạnh tranh vượt trội và quy mô hàng đầu tại Việt Nam.
• Trong năm 2022, tập đoàn Shinhan đã thực hiện thương vụ M&A qua việc thu mua công ty Tiki Global với giá trị lên tới 88 triệu USD. Hoạt động này đã giúp Shinhan Group trở thành cổ đông và nắm giữ vốn trong công ty Trách nhiệm hữu hạn Tiki.

• Doanh nghiệp nước giải khát hàng đầu Đông Nam Á, ThaiBev, đã thực hiện thỏa thuận M&A với SABECO, doanh nghiệp nước giải khát lớn nhất Thái Lan. Thương vụ trị giá 4,8 tỷ USD đã đưa ThaiBev sở hữu 53,59% cổ phần của Sabeco. Đây là động thái nhằm chiếm lĩnh thị trường nước giải khát Việt Nam, với Sabeco là thương hiệu bia nổi tiếng chiếm 41% thị phần.

>> Tìm hiểu thêm: 9 GIAI ĐOẠN CỦA MỘT THƯƠNG VỤ M&A CHUẨN VÀ THÀNH CÔNG

Luật Minh Tú – Dịch vụ tư vấn hoạt động M&A uy tín

Địa chỉ tin cậy giúp doanh nghiệp giải quyết mọi vấn đề liên quan tới pháp lý

Hoạt động M&A mang lại nhiều lợi thế kinh doanh nên hoạt động này đang được rất nhiều doanh nghiệp áp dụng hiệu quả. Tuy nhiên khi thực hiện, doanh nghiệp thường xuyên gặp phải nhiều vấn đề liên quan pháp lý, những vấn đề khó giải quyết khiến hoạt động M&A bị gián đoạn.

Nếu doanh nghiệp của bạn đang gặp phải tình huống này, hãy nhờ sự hỗ trợ từ đơn vị tư vấn pháp lý. Và công ty Luật Minh Tú chính là lựa chọn ưu tiên hàng đầu cho bạn. Lúc này, luật sư có vai trò rất quan trọng trong hoạt động M&A để thương vụ đi đến thành công.

• Dựa trên những kinh nghiệm từ những thương vụ M&A đã thành công, Luật Minh Tú cam kết hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện kế hoạch M&A một cách nhanh chóng và hiệu quả.
• Luật Minh Tú, với đội ngũ Luật sư có kỹ năng và trình độ chuyên môn xuất sắc, đã thành công trong việc tư vấn cho nhiều giao dịch mua bán và sáp nhập doanh nghiệp, đồng thời nhận được sự đánh giá cao từ phía khách hàng.
• Luật Minh Tú tập trung cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chất lượng cao cho các giao dịch mua bán và sáp nhập, tập trung vào:
  • Thực hiện thẩm định pháp lý sơ bộ và chuyên sâu cho Công ty mục tiêu bao gồm việc xem xét và rà soát toàn bộ các yếu tố pháp lý liên quan đến thành lập, phát triển và hoạt động kinh doanh của công ty.
  • Tư vấn về cơ cấu giao dịch mua bán và sáp nhập doanh nghiệp.
  • Hỗ trợ trong việc xử lý các văn bản, tài liệu nội bộ, và giấy phép của cả hai bên trong quá trình thực hiện giao dịch mua bán và sáp nhập.
  • Tham gia tư vấn và đảm bảo thực hiện tất cả các thủ tục liên quan đến hoạt động mua bán và sáp nhập doanh nghiệp, đảm bảo rằng quá trình này diễn ra tuân thủ đúng quy định pháp luật.

Thông tin liên hệ:

• Trụ sở công ty tọa lạc tại: Lầu 25, tòa nhà LIM TOWER số 9-11 Tôn Đức Thắng, Phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh
• Hotline: 096 783 78 68
• Email: vhtu@luatminhtu.vn
• Fanpage: https://www.facebook.com/luatminhtu
• Website: luatminhtu.vn

Lời kết

Hy vọng những chia sẻ từ bài viết trên sẽ mang tới cho bạn thêm nhiều thông tin hữu ích liên quan tới hoạt động M&A. Quy trình này sẽ góp phần giúp doanh nghiệp của bạn có cơ hội mở rộng kinh doanh, dễ dàng tiếp cận thị trường mới để phát triển hơn trong tương lai.

>> Tìm hiểu thêm: Tư vấn mua bán sáp nhập doanh nghiệp: Những bước đi quan trọng